Cuộc sống hiện đại với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học kỹ thuật đã làm cho nhiều ngành biến mất cũng như có nhiều ngành mới xuất hiện. Kế toán quản trị là một ngành mới xuất hiện trong khoảng thời gian khoảng hơn 10 năm trở lại đây. Ngành này đảm nhiệm công việc gì và có vai trò như thế nào trong nền kế toán hiện đại?
Kế toán quản trị – Một xu thế mới
I. Kế toán quản trị là gì?
Để dễ hình dung khái niệm về kế toán quản trị chúng ta bắt đầu tìm hiểu từ thực tế hàng ngày. Hiện nay, có rất nhiều cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp đang hoạt động trong nền kinh tế. Các cơ quan, tổ chức này dù rất khác nhau về mục tiêu, vai trò, sứ mệnh nhưng đều có hai đặc điểm chung:
- Mục đích thứ nhất: Tối đa doanh thu, giảm chi phí và tăng tối đa lợi nhuận.
- Thứ hai là một mục tiêu về phát triển: Các nhà quản lý của các tổ chức đều cần những thông tin về doanh nghiệp của mình để điều hành, kiểm soát các hoạt động trong doanh nghiệp. Những nơi với quy mô càng lớn thì nhu cầu thông tin cho việc quản lý càng nhiều.
Thách thức đặt ra là làm sao để thực hiện được hai mục tiêu trên một cách tối ưu nhất. Vì vậy, các nhà quản trị sẽ phải xây dựng cho mình hệ thống kế toán để phục vụ cho việc kiểm soát hoạt động quản trị doanh nghiệp. Và khi đó họ cần đến những kế toán quản trị.
Ngành kế toán quản trị ra đời trong khoảng 15 năm trở lại. Đây trở thành một nhánh mới của ngành kế toán và đang trở thành xu thế mới của nền kế toán hiện đại.
Nói một cách dễ hiểu thì kế toán quản trị chính là lĩnh vực chuyên môn của kế toán. Ngành này giúp các nhà lãnh đạo nắm bắt được các vấn đề thực trạng tài chính đang diễn ra trong doanh nghiệp. Qua đó, nhà quản lý doanh nghiệp có thể điều chỉnh hoạt động, chiến lược để đạt đến sự tối ưu. Kế toán quản trị có vai trò đặc biệt quan trọng trong vận hành, kiểm soát và đánh giá doanh nghiệp.
Kế toán quản trị sẽ cung cấp cho doanh nghiệp hai thông tin quan trọng là thông tin về tài chính và thông tin phi tài chính. Cả hai thông tin này được gọi chung là thông tin quản lý. Trước khi cung cấp thông tin, người làm kế toán quản trị cần biết rõ ý nghĩa của những thông tin đó.
Kế toán quản trị giúp kiểm soát quy trình của doanh nghiệp
II. Kế toán quản trị và vai trò đối với nhà quản trị doanh nghiệp?
Mục tiêu của các giám đốc điều hành là quản lý và nâng cao hiệu quả của hoạt động kinh doanh. Các hoạt động hàng ngày đều xoay quanh việc xử lý thông tin và ra quyết định. Nhờ kế toán quản trị cung cấp các thông tin mà những giám đốc điều hành sử dụng để cho việc ra đưa quyết định. Quá trình ra quyết định, điều hành kinh doanh có thể mô tả qua các bước sau:
- Lập kế hoạch: Vào đầu mỗi năm tài chính, các giám đốc kinh doanh luôn có những kế hoạch rõ ràng cho năm tới và đưa ra những mục tiêu của công ty. Doanh thu, kế hoạch này sẽ có những mục tiêu ngắn hạn, trung hạn hoặc dài hạn. Khi lên kế hoạch giám đốc phải liên kết các bộ phận trong công ty để thực hiện việc đảm bảo mục tiêu đã định.
- Tổ chức công tác điều hành: Giám đốc điều hành sẽ liên kết các bộ phận nhân sự và các nguồn lực của công ty lại với nhau. Họ sẽ được phân công công việc để thực hiện kế hoạch một cách hiệu quả nhất. Các nhà quản lý sẽ giám sát các hoạt động thực hiện hàng ngày và giữ cho hoạt động của tổ chức luôn được trôi chảy.
- Bước kiểm soát: Dựa vào kết quả thực hiện, các giám đốc điều hành phải kiểm tra và đánh giá thường xuyên. Mục đích nhằm đảm bảo tất cả các bộ phận đang đi theo đúng kế hoạch đã vạch ra. Trong quá trình kiểm soát, họ sẽ so sánh những vấn đề thực tiễn với kế hoạch đã thiết lập. Nếu có khâu nào chưa đạt yêu cầu thì cần điều chỉnh để hoàn thành mục tiêu đã lập.
- Ra quyết định: Chức năng ra quyết định sẽ áp dụng liên tục trong suốt quá trình hoạt động để thực hiện mục tiêu đã đề ra của doanh nghiệp. Ra quyết định là việc lựa chọn phương án hợp lý nhất trong số những phương án khác nhau đã được đề xuất. Đây là công việc quan trọng xuyên suốt tất cả các khâu trong quá trình quản lý của một tổ chức từ lập kế hoạch, tổ chức thực hiện cho đến kiểm tra đánh giá.
Tất cả các quyết định được đưa ra đều trên nền tảng từ các thông tin thu thập được trong quá trình thực hiện kế toán quản trị cho doanh nghiệp. Vì vậy, kế toán quản trị cần phải thực hiện nhanh chóng, chính xác để giúp nhà quản trị đưa ra những quyết định phù hợp nhất.
III. Vai trò người phụ trách kế toán quản trị trong tổ chức
Nhiệm vụ của người làm công việc kế toán quản trị là thu thập và cung cấp những thông tin chính xác, nhanh chóng cho các nhà quản lý. Từ đó, họ có thể thực hiện việc ra quyết định điều hành và kiểm soát hoạt động của toàn bộ tổ chức.
Tất cả những nhà quản lý các bộ phận đều cần những thông tin để có thể đưa ra quyết định. Ví dụ giám đốc sản xuất thường đưa ra kế hoạch và quyết định các phương án sản xuất. Giám đốc marketing đưa ra các chiến lược quảng cáo, khuyến mãi hay định giá sản phẩm. Các giám đốc tài chính thường quyết định về các vấn đề liên quan tới vốn đầu tư.
Do đó, công việc của người làm kế toán quản trị sẽ cung cấp các thông tin hữu ích cho những nhà quản lý này. Vì vậy, một yêu cầu đặt ra cho nhân viên kế toán quản trị là phải am hiểu các tình huống nhằm đưa ra quyết định của các nhà quản lý.
Kế toán quản trị cần am hiểu nhiều thứ
IV. Kế toán quản trị và kế toán tài chính giống và khác nhau
1. Điểm giống nhau
Kế toán quản trị và kế toán tài chính đều dựa vào dữ liệu thu thập được từ hệ thống kế toán cơ bản của doanh nghiệp. Hai hệ thống này bao gồm thủ tục, nhân sự, hệ thống máy tính với mục đích của việc thu thập và lưu trữ các dữ liệu tài chính của doanh nghiệp.
Hệ thống kế toán chi phí là một phần của hệ thống có nhiệm vụ thu thập thông tin chi phí sử dụng chung.
2. Điểm khác nhau
Những điểm khác nhau của kế toán quản trị và kế toán tài chính bao gồm:
| Điểm khác biệt | Kế toán quản trị | Kế toán tài chính |
| Đối tượng phục vụ | Ban giám đốc, các nhà quản lý cần đến | Cổ đông, khách hàng, cơ quan nhà nước, chính phủ |
| Đặc điểm thông tin | Không bắt buộc phải tuân theo nguyên tắc kế toán chung, thay đổi theo từng doanh nghiệp | Phải tuân theo các nguyên tắc, chuẩn mực đã được quy định. |
| Tính pháp lý | Chỉ có tính chất nội bộ trong tổ chức | Theo quy định nhà nước |
| Hình thức báo cáo sử dụng | Phân tích hoạt động từng bộ phận trong doanh nghiệp | Khái quát tình hình doanh nghiệp |
V. Xu hướng mới của ngành kế toán
Trong thời buổi khoa học công nghệ hiện nay ngành kế toán đã trở nên rất khác. Trước đây, các kế toán viên thường dành thời lượng trên 80% để thực hiện các công việc về nghiệp vụ như ghi chép sổ sách, đối chiếu giao dịch, lập sổ theo dõi và quản lý tồn kho, báo cáo tài chính.
Thì hiện nay, việc ra đời của những phần mềm kế toán đã đã tiết kiệm rất nhiều thời gian cho người làm kế toán. Người làm kế toán quản trị đang chứng kiến một xu thế mới nhất của ngành kế toán.
Sử dụng những phần mềm như CRM, CRP đã trở thành xu thế mới trong ngành kế toán. Những kế toán viên sẽ dành nhiều thời gian cho việc phân tích các số liệu, lập kế hoạch, dự báo, dự toán, lập ngân sách để tham mưu cho ban lãnh đạo về lĩnh vực chuyên môn của họ.
Chính vì những sự thay đổi này mà người kế toán quản trị ngày càng có vai trò quan trọng trong doanh nghiệp. Do người lãnh đạo sẽ cần những người kế toán có khả năng tham mưu về các vấn đề tài chính để ban lãnh đạo đưa ra quyết định tốt nhất cho doanh nghiệp.
VI. Cơ hội nghề nghiệp của ngành kế toán quản trị
Trong thời đại số hiện nay, khi mà các phần mềm kế toán dần thay thế công việc ghi chép số liệu, sổ sách của kế toán, khi công việc của người kế toán cũng dần thay đổi theo. Ban lãnh đạo công ty cần những vị trí có thể tham mưu cho họ những ý kiến hay nhất. Nhờ vậy mà công việc của người kế toán quản trị ngày càng cần thiết và cơ hội nghề nghiệp cho người học ngành này cũng ngày một tăng lên.
Kế toán quản trị ngày càng phát triển và có chỗ đứng quan trọng trong ngành kế toán hiện đại. Cơ hội việc làm cho ngành này ngày càng rộng mở. Nếu bạn cần tư vấn thêm các nghiệp vụ về kế toán quản trị thì bạn hãy liên hệ với Vina Accounting để được tư vấn thêm nhé. Vina Accounting là một đơn vị chuyên cung cấp các giải pháp kế toán chuyên nghiệp nhất. Bạn có thể truy cập vào website https://vinaaccounting.vn để có thêm thông tin nhé.
