Hệ số khả năng thanh toán nợ của doanh nghiệp là một khía cạnh được rất nhiều người quan tâm. Nó đo lường khả năng thanh toán ngay lập tức của các doanh nghiệp lớn nhỏ và có ý nghĩa quan trọng trong đánh giá tình hình tài chính. Trong bài viết dưới đây, Vina Accounting sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức quan trọng nhất về hệ số thanh toán nợ ngắn hạn này nhé!
Hệ số khả năng thanh toán nợ ngắn hạn là gì?
Hệ số thanh toán ngắn hạn, còn được gọi là hệ số khả năng thanh toán nợ ngắn hạn hoặc hệ số khả năng thanh toán hiện thời (current ratio), là một chỉ số dùng để đo lường mức độ bù đắp của tài sản ngắn hạn so với nợ ngắn hạn. Nó cho biết mỗi đồng nợ ngắn hạn sẽ được bù đắp bằng bao nhiêu đồng tài sản ngắn hạn. Hệ số thanh toán ngắn hạn là một chỉ số tổng quát phản ánh khả năng chuyển đổi từ tài sản thành tiền để có thể thanh toán những khoản nợ ngắn hạn của doanh nghiệp.

Công thức tính hệ số khả năng thanh toán nợ ngắn hạn
Nếu bạn đang băn khoăn không biết cách tính hệ số khả năng thanh toán nợ thì dưới đây là một số công thức, áp dụng với mỗi trường hợp khác nhau.

Đối với hệ số khả năng thanh toán nợ ngắn hạn được xác định
Hệ số khả năng thanh toán (Hnh) = (Nợ ngắn hạn/Tài sản ngắn hạn)
- Trong trường hợp Hnh > 1, doanh nghiệp có khả năng thanh toán các khoản nợ vay. Mức độ gia tăng của hệ số thanh toán ngắn hạn này phản ánh mức độ đảm bảo của doanh nghiệp trong việc chi trả các khoản nợ. Khi hệ số này tăng, rủi ro phá sản của doanh nghiệp giảm, tình hình tài chính được đánh giá là tốt. Tuy nhiên, nếu hệ số thanh toán ngắn hạn quá cao, điều này không tốt vì nó chỉ cho thấy doanh nghiệp có khả năng thanh toán tốt nhưng cũng có thể làm giảm hiệu quả sử dụng vốn do đầu tư quá nhiều vào tài sản ngắn hạn. Điều này có thể trực tiếp dẫn tới một tình hình tồi tệ về tài chính.
- Trong trường hợp Hnh < 1, khả năng thanh toán của doanh nghiệp không tốt. Tài sản ngắn hạn của doanh nghiệp không đủ để thanh toán các khoản nợ ngắn hạn và các khoản nợ đến hạn trả. Nếu Hnh tiến dần về 0, doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc trả nợ và tình hình tài chính có nguy cơ phá sản.
Đối với hệ số về khả năng thanh toán nhanh
Công thức tính hệ số về khả năng thanh toán nhanh như sau:
H nhanh = (Tiền + Đầu tư tài chính ngắn hạn + Các khoản phải thu) / Nợ ngắn hạn
- Đây là công thức tính chỉ số này phản ánh khả năng thanh toán các khoản nợ trong một khoảng thời gian ngắn.
- Hệ số thanh toán nhanh thông thường dao động từ 0,5 đến 1, khi đó, khả năng thanh toán của doanh nghiệp được đánh giá là tích cực. Tuy nhiên, để đánh giá xem hệ số này tốt hay xấu, cần xem xét đến bản chất và điều kiện kinh doanh của doanh nghiệp.
- Nếu hệ số này nhỏ hơn 0,5, doanh nghiệp đang gặp khó khăn trong việc thanh toán nợ và có thể phải bán hàng hóa và tài sản gấp để trả nợ. Tuy nhiên, nếu hệ số này quá cao, cũng không tốt vì quỹ tiền mặt lớn hoặc các khoản phải thu tăng gây ảnh hưởng xấu đến việc sử dụng vốn hiệu quả. Nếu đầu tư vào cổ phiếu và góp vốn liên doanh ngắn hạn quá nhiều, doanh nghiệp cũng sẽ bị ảnh hưởng khi hoạt động không hiệu quả của các doanh nghiệp này.
Tầm quan trọng của hệ số khả năng thanh toán nợ ngắn hạn

Hệ số thanh toán ngắn hạn đóng vai trò quan trọng trong việc phân tích tài chính của doanh nghiệp. Cụ thể như sau:
-
Đối với doanh nghiệp
Thông qua hệ số thanh toán ngắn hạn, nhà quản trị có thể đánh giá tính ổn định tài chính của doanh nghiệp. Nếu kết quả hệ số thanh toán là từ 2 trở lên, doanh nghiệp có khả năng thanh toán nợ rất tốt. Trong thực tế, con số 1,5 cũng được cho là an toàn đáng kể.
Tuy không thể dự đoán chính xác 100%, nhưng nếu hệ số thanh toán ngắn hạn nhỏ hơn 1, doanh nghiệp có nguy cơ cao hết tiền trả nợ trong vòng một năm, trừ khi dòng tài sản có biến động bất thường hoặc doanh nghiệp huy động vốn từ bên ngoài.
Tuy nhiên, hệ số thanh toán ngắn hạn quá cao cũng không phải lúc nào cũng tốt. Điều này có thể cho thấy doanh nghiệp không tái đầu tư vào hoạt động sản xuất, kinh doanh hoặc không thanh toán lợi tức cổ phiếu. Vì vậy, nhà quản trị nên tìm phương án hợp lý để đảm bảo an toàn tài chính và thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp.
Đối với nhà đầu tư
Nhà đầu tư có thể sử dụng hệ số thanh toán ngắn hạn để đánh giá khả năng tài chính của doanh nghiệp trong một khoảng thời gian cụ thể. Tuy nhiên, cần nhớ rằng hệ số này không phải là tiêu chí duy nhất để ra quyết định đầu tư. Nhà đầu tư cần xem xét cả ưu nhược điểm của hệ số này và sử dụng nó kết hợp với các chỉ số tài chính khác để có được cái nhìn tổng quan về tình hình tài chính của doanh nghiệp.
Đối với tổ chức tín dụng
Hệ số thanh toán ngắn hạn đóng vai trò quan trọng đối với các tổ chức tín dụng, nhưng cũng có ý nghĩa trong nhiều khía cạnh khác:
- Đánh giá khả năng của doanh nghiệp trả nợ để xem xét cho vay.
- Lên kế hoạch vay hợp lý, cân nhắc giữa việc đáp ứng nhu cầu tài chính của doanh nghiệp và giảm thiểu rủi ro cho ngân hàng.
- Đánh giá khả năng trả nợ của doanh nghiệp khi yêu cầu gia hạn thanh toán.
Những chỉ số được dùng để đánh giá khả năng thanh toán của doanh nghiệp
Dựa vào các kết quả các chỉ số, bạn có thể đánh giá được khả năng tài chính của doanh nghiệp. Dưới đây là các chỉ số thanh toán của doanh nghiệp mà bạn nên biết:
Chỉ số thanh toán hiện hành
Hệ số thanh toán hiện hành, còn được gọi là hệ số khả năng thanh toán nợ ngắn hạn hoặc hệ số khả năng thanh toán của vốn lưu động, là một chỉ số quan trọng đánh giá tình hình tài chính của một doanh nghiệp. Để đánh giá hệ số này, cần xem xét tỷ số trung bình của các doanh nghiệp trong cùng ngành để có cái nhìn so sánh. Ngoài ra, một cách để đánh giá là so sánh hệ số thanh toán hiện hành với các giá trị tương ứng trong quá khứ của doanh nghiệp để xem có sự thay đổi hay không.
Chỉ số thanh toán nhanh
Hệ số thanh toán nhanh, hay còn được gọi là hệ số khả năng thanh toán nhanh, là một đánh giá về khả năng thanh toán của một doanh nghiệp. Trong tỷ số này, hàng tồn kho được loại bỏ để xem xét, vì hàng tồn kho thường có tính thanh khoản thấp hơn so với các tài sản khác trong số tài sản lưu động. Tỷ số này thể hiện khả năng thanh toán của doanh nghiệp mà không cần phải bán hàng tồn kho để thu hồi khoản nợ ngắn hạn.
Công thức:
Tỷ số thanh khoản nhanh = (Hàng tồn kho -Tài sản lưu động) / Nợ ngắn hạn = Tài sản ngắn hạn / Nợ ngắn hạn.

Chỉ số thanh toán vay lãi của doanh nghiệp
Hệ số khả năng thanh toán vay lãi là một chỉ số quan trọng để đánh giá khả năng của một doanh nghiệp trong việc thanh toán lãi các khoản vay. Chỉ số này cũng phản ánh mức độ rủi ro mà doanh nghiệp có thể đối mặt. Hệ số khả năng thanh toán này là một trong những yếu tố quan trọng mà các tổ chức cho vay quan tâm khi xem xét về việc cấp vốn cho khách hàng.
Công thức:
Hệ số khả năng thanh toán lãi vay = Lãi vay phải trả trong kỳ/Lợi nhuận trước lãi vay và thuế.
Chỉ số chi trả ngắn hạn của doanh nghiệp
Hệ số khả năng chi trả ngắn hạn là một chỉ số phản ánh khả năng của một doanh nghiệp trong việc thanh toán nợ ngắn hạn. Điều đặc biệt về chỉ số này là nó xem xét dòng tiền lưu chuyển từ hoạt động kinh doanh trong một khoảng thời gian, thay vì chỉ số dư tại một thời điểm cụ thể. Chỉ số này giúp người quản lý đánh giá khả năng thanh toán toàn bộ nợ vay đến hạn chỉ dựa trên hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, mà không dựa vào các nguồn tài trợ bên ngoài khác.
Công thức:
Hệ số khả năng chi trả tiền = Nợ ngắn hạn bình quân/Lưu chuyển tiền từ hoạt động kinh doanh
Chỉ số thanh toán tức thời
Hệ số này, đặc biệt hữu ích trong việc đánh giá yếu tố thanh khoản của một doanh nghiệp trong thời kỳ khủng hoảng. Tuy nhiên, trong một nền kinh tế ổn định, việc sử dụng tỷ số khả năng thanh toán tức thời để đánh giá tính thanh khoản của doanh nghiệp có thể gây ra sai sót. Điều này bởi vì một doanh nghiệp có thể có một lượng lớn nguồn tài chính không được sử dụng, và điều này có nghĩa là doanh nghiệp không hiệu quả trong việc sử dụng vốn.
Công thức:
Tỷ số khả năng thanh toán tức thời = Tiền + các khoản đương tiền / Nợ ngắn hạn.
Dưới đây là những thông tin về hệ số thanh toán nợ ngắn hạn mà Vina Accounting đã chia sẻ. Hy vọng rằng thông tin này sẽ cung cấp thêm kiến thức hữu ích về hệ số thanh toán để bạn có thể đánh giá một cách chính xác về quy mô của các doanh nghiệp nhé!
Xem thêm: