Cách tính thuế vat thế nào và có những phương pháp tính nào? Vat là một loại thuế quen thuộc với nhiều người nhưng không phải ai cũng biết cách tính. Trong bài viết này, VINA ACCOUNTING sẽ chia sẻ với bạn công thức tính thuế vat. Hãy cùng tìm hiểu cách tính thuế gtgt này nhé.
Thuế VAT là gì?
Thuế VAT hay thuế giá trị gia tăng được viết tắt là thuế GTGT. Đây là một loại thuế gián thu được tính dựa trên giá trị tăng thêm của hàng hoá, dịch vụ. Giá trị tăng thêm này phát sinh do quá trình sản xuất, lưu thông đến người tiêu dùng. Cách tính thuế vat sẽ được quy định theo luật pháp hiện hành.
Phần thuế vat thu được sẽ được nộp vào ngân sách Nhà nước dựa trên mức độ tiêu thụ hàng hoá và dịch vụ. Tại Việt Nam thì Luật thuế giá trị gia tăng được thông qua vào năm 1999. Vậy cách tính thuế vat thế nào hay tính thuế giá trị gia tăng ra sao?
Các loại suất thuế GTGT
Thuế suất thuế giá trị gia tăng là mức thuế phải nộp cho một đơn vị hàng hóa hay dịch vụ chịu thuế. Theo Luật thuế GTGT thì cách tính thuế vat sẽ dựa trên 3 mức thuế suất thuế là 0%, 5% và 10%. Vậy mức thuế suất áp dụng thế nào? Cách tính 10 phần trăm thuế dành cho đối tượng nào hay cách tính 10 phần trăm thuế giá trị gia tăng ra sao?
- 0% là mức thuế áp dụng cho các loại hàng hóa và dịch vụ xuất khẩu theo thông lệ quốc tế
- 5% là mức thuế suất dành cho các loại hàng hóa, dịch vụ thuộc nhu yếu phẩm và các loại hàng hóa, dịch vụ đầu vào được sử dụng cho sản xuất nông nghiệp
- 10% là mức suất thuế đối với các loại hàng hóa và dịch vụ thông thường khác
Những đối tượng chịu thuế VAT và không chịu thuế VAT
Trong các cách tính thuế vat thì đối tượng nào phải chịu thuế vat theo quy định? Theo pháp luật thì đối tượng chịu thuế vat gồm có các loại hàng hoá và dịch vụ dùng cho việc sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng tại Việt Nam. Ngoài trừ các đối tượng không thuộc diện chịu thuế theo quy định của Luật thuế vat. Khi các đối tượng chịu thuế giá trị gia tăng thì sản phẩm sẽ phát sinh giá trị tăng thêm.
Người tiêu dùng cuối cùng của sản phẩm và dịch vụ chịu thuế sẽ là người chi trả thuế vat. Các đối tượng không chịu thuế vat sẽ được quy định rõ tại Luật thuế GTGT và Luật sửa đổi bổ sung. Theo luật có tổng cộng 25 đối tượng thuộc diện không chịu thuế vat, được chia tóm tắt thành các nhóm sau:
- Sản phẩm trồng trọt và trồng rừng như chăn nuôi, nuôi trồng thuỷ sản chưa chế biến hoặc chỉ sơ chế thông thường do cá nhân, tổ chức tự sản xuất và bán.
- Sản phẩm giống từ vật nuôi, cây trồng gồm trứng giống, con giống, cây giống, hạt giống, tinh dịch, phôi và vật liệu di truyền.
- Sản xuất và các dịch vụ thu hoạch sản phẩm nông nghiệp như tiêu nước, cày/ bừa đất, nạo vét kênh/ mương nội đồng.
- Sản phẩm từ muối sản xuất từ nước biển, muối mỏ tự nhiên, muối tinh, muối i-ốt có thành phần chính là NaCl.
- Nhà ở thuộc quyền sở hữu Nhà nước được Nhà nước bán và chuyển nhượng cho người đang thuê.
- Chuyển nhượng quyền sử dụng đất từ người này sang người khác.
- Các sản phẩm bảo hiểm: Bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm sức khỏe, tái bảo hiểm,…. Cùng các dịch vụ bảo hiểm liên quan đến con người, vật nuôi, cây trồng, nông nghiệp khác. Hoặc các loại bảo hiểm cho tàu, thuyền, trang thiết bị và dụng vụ cần thiết khác để đánh bắt thuỷ sản.
- Các dịch vụ liên quan đến tài chính, ngân hàng và kinh doanh chứng khoán.
- Các loại dịch vụ bưu chính, viễn thông công ích và internet phổ cập dựa theo chương trình của chính phủ ban hành.
2 phương pháp tính thuế VAT phổ biến
Hiện nay có 2 cách tính thuế vat dành cho các doanh nghiệp. Cách tính thuế giá trị gia tăng phải nộp gồm có phương pháp là khấu trừ và trực tiếp. Các cách tính thuế vat này sẽ do doanh nghiệp đăng ký khi mới thành lập. Cũng như tùy vào từng đối tượng và trường hợp cụ thể sẽ có cách tính thuế vat phù hợp riêng.
Tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ
Công thức chung cho cách tính thuế vat bằng phương pháp khấu trừ: Thuế vat phải nộp = Thuế vat đầu ra – Thuế vat đầu vào đã được khấu trừ.
Trong đó:
- Thuế vat đầu ra = giá tính thuế bán ra x thuế suất của loại hàng hóa, dịch vụ đó theo quy định của nhà nước.
- Thuế vat đầu vào = tổng thuế vat của hàng hóa, dịch vụ mua vào được ghi trên hóa đơn.
Đối tượng áp dụng của cách tính thuế vat theo phương pháp khấu trừ gồm có các cơ sở kinh doanh và doanh nghiệp tuân thủ theo chế độ kế toán được quy định. Cùng với các nơi sản xuất, kinh doanh có doanh thu hàng năm từ 1 tỷ đồng trở lên.
Tính thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp
Công thức chung cho cách tính thuế vat trực tiếp: Thuế vat phải nộp = Tỷ lệ (%) x doanh thu.
Trong đó:
- Cách tính thuế vat phần trăm theo tỷ lệ % sẽ dựa trên các quy định riêng với từng hàng hóa dịch vụ do nhà nước ban hành.
- Doanh thu là tổng số tiền thu được từ sản phẩm, dịch vụ được thể hiện trên hóa đơn bán hàng đối với các sản phẩm và dịch chịu thuế GTGT. (Bao gồm cả các khoản phí và phụ thu thêm đối với người tiêu dùng)
Đối với cách tính thuế vat bằng phương pháp trực tiếp thì sẽ được phân làm 2 loại. Cụ thể là tính trực tiếp trên GTGT hoặc tính trực tiếp trên doanh thu. Đối tượng áp dụng cho cách tính thuế vat trên GTGT sẽ là các cơ sở kinh doanh và hoạt động trong lĩnh vực chế tác, thiết kế, mua, bán vàng/bạc/đá quý.
Còn đối tượng áp dụng cho cách tính thuế vat trên doanh thu gồm:
- Các cơ sở kinh doanh, doanh nghiệp không đăng ký cách tính khấu trừ và có doanh thu hàng năm dưới 1 tỷ đồng
- Cơ sở kinh doanh, doanh nghiệp, hợp tác xã mới được thành lập và các đơn vị kinh doanh là cá nhân hay hộ kinh doanh
- Cùng với những tổ chức, cá nhân nước ngoài kinh doanh tại Việt Nam nhưng không thành lập pháp nhân hoặc không tuân thủ đầy đủ chế độ kế toán của Việt Nam (trừ tổ chức, cá nhân đang tìm kiếm, thăm dò, phát triển dầu khí).
Công thức tính thuế vat theo cách trực tiếp là: Thuế vat phải nộp = Giá trị gia tăng × Thuế suất. Trong đó thuế suất là 10% còn Giá trị gia tăng = Giá bán ra – Giá mua vào tương ứng.
Cách tính thuế VAT trực tiếp trên doanh thu có công thức như sau: Thuế vat phải nộp = Doanh thu × Tỷ lệ tính thuế. Trong đó doanh thu là tổng số tiền thu được từ việc bán hàng hóa, dịch vụ bao gồm các khoản phụ thu, phí thu phát sinh.
Còn cách tính phần trăm thuế giá trị gia tăng (tỷ lệ tính thuế) sẽ dựa trên các mức quy định: 1% cho mua bán hàng hóa, thương mại; 5% cho xây dựng không cung cấp nguyên vật liệu, dịch vụ không kèm hàng hóa; 3% chi việc xây dựng có cung cấp nguyên vật liệu, sản xuất, giao thông vận tải, cung ứng dịch vụ có kèm hàng hóa; 2% cho các hoạt động khác.
Hướng dẫn sử dụng hóa đơn khi đã nộp thuế VAT
Trong một số trường hợp được quy định thì sau khi nộp thuế vat có thể sử dụng hóa đơn để hoàn thuế VAT. Hoàn thuế vat là một khoản thuế mà người nộp thuế có thể nhận lại. Cách trừ thuế vat sẽ dựa trên các trường hợp hoàn thuế GTGT được quy định rõ tại khoản 2, điều 1 của Thông tư 130/2016/TT-BTC. Cùng với thông tư 219/2013/TT-BTC tại khoản 1 điều 18 do nhà nước ban hành.
Theo quy định thì có 3 trường hợp mà người nộp thuế vat có thể nhận lại thuế vat đã nộp. Cụ thể điều kiện sử dụng hóa đơn nộp thuế vat để được hoàn thuế như sau:
- Cơ sở kinh doanh hay doanh nghiệp sử dụng cách tính thuế vat theo phương pháp khấu trừ để nộp thuế.
- Đã được cấp giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp hoặc giấy phép đầu tư/ hành nghề hay quyết định thành lập từ cơ quan có thẩm quyền và có đóng dấu mộc theo đúng quy định pháp luật.
- Có lập và lưu trữ sổ kế toán, chứng từ kế toán theo các quy định về kế toán được pháp luật công nhận.
- Có tài khoản gửi tiền tại ngân hàng được đăng ký bằng mã số thuế của cơ sở kinh doanh hay doanh nghiệp.
Trên là 2 cách tính thuế vat cùng với các thông tin liên quan đến thuế giá trị gia tăng. Mỗi cách tính thuế vat sẽ được áp dụng cho các trường hợp cụ thể được quy định theo pháp luật. Hy vọng rằng, bài viết có thể mang lại những thông tin hữu ích về lĩnh vực kế toán. Đừng quên theo dõi vinaaccounting.vn để tìm đọc thêm nhiều thông tin về kế toán và các thủ tục hành chính nhé.
Xem thêm:
